Terres Blanches – Kimmeridge bodem

Kimmeridge kalksteen, ook wel Kimmeridge mergel genoemd, is een mix van kalksteen en klei die vele duizenden jaren geleden gevormd werd, door de afzetting van dode schaal- en schelpdieren op de bodem van de toenmalige zeeën. Vervolgens zijn deze dieren gefossiliseerd en hebben een bodem nagelaten die rijk is aan calciumcarbonaat (kalk) uit de schalen en schelpen. 

De Engelse naam, Kimmeridgian Soil, is vernoemd naar Kimmeridge, een gebied in Groot-Brittannië bekend om een strook rijk aan deze bodemsoort. De Fransen noemen het vaak argilo-calcaire (klei-kalksteen). Maar de meest populaire benaming rond Sancerre is Terres Blanches, ofwel ‘witte gronden’, een duidelijke verwijzing naar de opvallende, lichte kleur van de grond – die vooral zichtbaar wordt als deze erg droog is. 

Wat leeftijd betreft, stammen de Kimmeridge bodems uit het Jura-tijdperk, wat ze ongeveer 150 miljoen jaar oud maakt. Kimmeridge is jonger dan het Oxfordiaanse kalksteen, die met name in het centrum van de Sancerre-appelatie ruim vertegenwoordigd is. 

De Kimmeridge bodem, waarin soms zelfs de gefossiliseerde schelpen zichtbaar zijn, is befaamd en geeft wijnen met structuur rijk aan minerale impressies die vaak als ziltig worden omschreven. De wijnen hebben veel concentratie en kunnen fantastisch ouderen. 

Sancerres van deze Kimmeridge bodems rondom Chavignol hebben het beste rijpingspotentieel van de regio en behoren daarmee tot de meest ouderings-waardige sauvignon blancs ter wereld. De meest complexe wijnen zijn vaak zelfs wat gereserveerd in hun jeugd en hebben absoluut baat bij enkele jaren flesrijping.

De ongekroonde Cru’s

Chavignol is een klein gehucht ten westen van het dorp Sancerre en staat bekend om de Terres-Blanches bodems. De meest prestigieuze Sancerre wijnen komen ongetwijfeld hier vandaan. 

De herkomst die zonder meer voor een Cru status zou mogen opteren is die met de steilste hellingen: Les Monts Damnés ("De verdomde bergen"). De steile helling garandeert ruime blootstelling aan de zon die bovendien nog gereflecteerd wordt door de lichte bodem, waardoor optimale rijpheid wordt verkregen. De meest rijpe en gestructureerde Sancerres zijn dan ook veelal afkomstig van Les Monts Damnés. De ongekroonde Grand Cru van Chavignol is Clos la Néore, een monopole van 1 hectare wat lager gelegen op de Monts Damnés en naamgever van de absolute cult-wijn van Domaine Edmond Vatan. Net iets hoger, in het epicentrum van Les Monts-Damnés ligt de Comtesse lieu-dit, een uitzonderlijk perceel dat eveneens grootse wijnen voortbrengt. 

Een andere cru-status zou zonder meer zijn weggelegd voor de nabijgelegen wijngaard Clos de Beaujeu (ook wel Culs de Beaujeu genoemd), een zeer oud en gerenommeerd perceel waar al sinds 1328 wijnstokken staan aangeplant. Oorspronkelijk werd dit perceel gecultiveerd door monniken, maar de muren die de oude Clos omsloten zijn inmiddels verdwenen. Hier is het net iets koeler dan op de Monts Damnés, wat resulteert in wijnen met een complexe mix van kruidige en tropische nuances met geweldige definitie en diepte en ook weer een indrukwekkend oplegpotentieel. 

Dan is er nog de andere kwaliteitswijngaard van Chavignol, de Côte d'Amigny, bron van vele goede wijnen die de namen “La Grande Côte” of eenvoudigweg “La Côte” dragen. Het is de koelste van de drie beroemdste locaties van Chavignol en biedt aromatische finesse gecombineerd met concentratie en mineraliteit.

De beste domaines van Chavignol

De gemeente is niet alleen de thuisbasis van de befaamdste wijngaarden van Sancerre, maar ook van enkele van de meest gerenommeerde domaines. 

Domaine Edmond Vatan is zonder twijfel het beroemdste, dit is een absoluut cult-domain. Het wordt gerund door de dochter van Edmond, Anne, sinds hij rond 2008 met pensioen ging. De wijn komt van een enkel perceel aan de voet van Les Monts Damnés, de monopole van mythische proporties "Clos la Néore", en is onmiskenbaar geweldig. De wijnen van Domaine Edmond Vatan zijn uiterst zeldzaam en verdeling geschiedt uitsluitend op allocatie. 

Maar geen nood, de hellingen van Les Monts Damnés grossieren in grootse wijnen. Gerard Boulay, ook een topwijnmaker die onder wijnliefhebbers een cultstatus geniet, maakt zijn “La Comtesse” van één perceel van slechts 0,4 hectare vlakbij de Clos la Néore. De stokken zijn ruim 70 jaar oud en de wijn van dit plot is dan ook gestructureerd en verfijnd en met een paar jaar flesrijping een ronduit verbluffende wijn. 

Boulay maakt ook prachtige wijnen van zijn percelen op Clos de Beaujeu. Deze wijn is deels afkomstig van oude wijnstokken in de oorspronkelijke omsloten wijngaard en deels van een perceel meer richting het dorp. De stokken zijn ruim 50 jaar oud en brengen een wijn voort met een bizar oplegpotentieel. 

De bekende neven Cotat resideren ook in Chavignol: Pascal en François. Met name Pascal Cotat kan worden gerekend tot de meest vooraanstaande domaines van Sancerre. 

Er zijn genoeg geweldige domaines in Chavignol die wat toegankelijker zijn met betrekking tot prijs en beschikbaarheid. Een absolute aanrader is bijvoorbeeld Domaine Paul Thomas. Zijn topwijn is afkomstig van Les Comtesses, de monopole op de Monts Damnés naast Clos la Néore van Domaine Edmond Vatan en de gelijknamige wijngaard van Gérard Boulay. Een indrukwekkende wijn met een enorm oplegpotentieel.